Zilversmid Ortega
Luxe zilveratelier opgericht aan het begin van de 20e eeuw in Mexico-Stad. Het onderscheidt zich door zijn kwaliteit en originele ontwerpen, waarbij pre-Spaanse details worden gemengd met Europese ontwerpen. Het slaagde erin zichzelf te positioneren als het belangrijkste zilverwerk in Mexico sinds 1940. De stukken maakten deel uit van de officiële geschenken van de regering van Mexico aan staatshoofden zoals J.F. Kennedy en Charles de Gaulle, en de Koninklijke Rechtbanken van Nederland, Zweden en Spanje.
Zilversmid Ortega
Aangaande de meester zilversmid en juwelier Alfredo Ortega Rojas en zijn zilversmederij Ortega.
Alfredo Ortega Rojas (1908-1988) was de persoon die de huis/tuin kocht in 1947, ontworpen door Luis Barragan voor hemzelf. Nadat hij deze gebouwd had in de periode 1940-1942 en er in gewoond te hebben vanaf 1942 tot en met 1947.
Het mag worden opgemerkt dat de heer Ortega twee maanden eerder dan Luis Barragan stierf.
Wie was Alfredo Ortega Rojas en zijn gerenommeerde zilversmederij Ortega S.A. ?
De zilversmederij Ortega heeft een traditie in de branche bijna vanaf het begin van de twintigste eeuw, met als bewijs een akkoordverklaring, tussen de vader van de heer Ortega, Alfredo Ortega Valdez (1880-1967) en de eigenaresse van een zilversmederij met de naam “ Mendoza”, gedateerd 10 augustus 1910 waarin beide partijen akkoord gaan dat de heer Ortega Valdez de taak overneemt van genoemde smederij, alsmede van de verkoop van de producten.
Zijn zoon, Alfredo Rojas Ortega, heeft het vak van zijn vader geleerd vanaf zijn pubertijd, zoals men dit traditiegetrouw gewend was en toen hij de leeftijd van twintig jaar bereikte, berichtten vader en zoon in een andere brief gedateerd augustus 1928
aan hun bestaande clientèle dat zij een juweliers en zilversmederij atelier hadden gevestigd met de naam Alfredo Ortega en zoon,goud en zilversmeden op het adres Calle 5 de Mayo nummer 3,in de Casa de los Azulejos en in een van de lokalen, vandaag de dag behorende tot de Sanborns keten.
In een andere “gestempelde”brief van 20 augustus 1929, besluiten vader en zoon het officieel te maken en een vennootschap op te richten ter exploitatie van de zilverhandel en gelijksoortige : “Alfredo Ortega en zoon”. De heer Ortega Valdez herneemt de directie van het atelier, terwijl de heer Ortega Rojas de verantwoordelijkheid op zich neemt van de ontwerpen(design) en de verkoop van zilver.
Tijdens de crisis van 1932 verlaten zij het lokaal aan 5 de Mayo straat en verhuizen zij naar de Calle Filomena Mata, om de hoek, om de crisis door te komen, om daarna weer terug te keren naar de 5 de Mayo straat, nummer 13, wr zij zich definitief vestigen.
Tijdens de eerste jaren, wijdt de heer Ortega zich aan het vervaardigen van kleine zilveren objecten, aldoende experimenterend gebruikmakend van verschillende stijlen, vermengd en rijpend in zijn ontwerpen. Dank zij zijn visie en verfijnde smaak, begint de handel succes te hebben.In die periode vervaardigt men objecten in verscheidene stijlen zoals de franse Louis 14 of de engelse George II en zelfs Azteekse designs of die van de oorspronkelijke inlandse culturen. De heer Ortega ontpopt zich als een visionair van de mexicaanse volkskunst en hij begint objecten na te maken met meer zuiverheid en vereenvoudiging en terzelfdertijd verkrijgt hij een verzameling van inlandse volkskunst met de kijk van een kunstenaar, ook al werd in die tijd genoemde volkskunst niet gewaardeerd in Mexico. Hij reist naar de staten(provincies) waar men deze kunst vervaardigt, zoals bijvoorbeeld Michoacan, Mexico-staat,en Oaxaca, waar hij de koloniale en native architectuur ontdekt, van welk hij een enthousiaste volgeling wordt.
Waarschijnlijk hebben deze ervaringen ertoe bijgedragen dat hij met zijn aangescherpte kijk, hierdoor de kwaliteit van de architectuur van Luis Barragán erkende, eerder dan wie dan ook.
En juist dit is de reden dat hij in 1947 het eerste huis van Luis Barragan koopt, precies naast het museum huis Luis Barragan, dat heden ten dage Casa Ortega heet, als eerbetoon aan zijn visie en goede smaak
In het jaar 1935 vermeerdert zijn clientèle aanzienlijk en in 1940 plaatst hij zich als een van de meest bekende zilversmeden van Mexico-stad en begint hij tevens wereldvermaardheid te krijgen. Zelfs zoveel dat de beroemde zilversmid uit Taxco, Willam Spratling, in een brief gedateerd 5 augustus 1941, de heer Ortega voorstelt een contract te tekenen, zodat de zilversmederij Ortega zijn enige vertegenwoordiger zou zijn in Mexico-stad, met als voorwaarde dat Spratling zijn werken(objecten) met hun karakter als produkt Spratling en identiteit behouden van het merk WS.
Bovendien, volgens afspraak dat Zilversmid Ortega alles zal doen wat binnen zijn bereik en macht ligt om de ontwerpen van WS, temeer diegene welke geregistreerd staan als WS producten, beschermd zullen worden tegen vulgarisatie en imitatie. En dat de juwelier WS niet in dezelfde etalages mogen liggen met Ortega of andere merken.
Er bestaat geen schriftelijk bewijs van het antwoord op deze brief, het meest waarschijnlijke is dat de heer Ortega dit aanbod heeft geweigerd, omdat de zilversmederij Orteg al een winstgevende, groeiende en bekende zaak was in de hoogste kringen.
Al experimenterend, veranderend en nieuwe ontwerpen ontdekkend, heeft zilversmid Ortega zich weten te consolideren als zijnde de best bekend staande zilversmid getuigend door de kwaliteit van zijn ontwerpen, oeuvres en ernst in zijn opdrachten.
In deze lijn, ondertekend het Secretariaat van de Nationale Defensie op 2 juli 1947 een contract met zilversmid Ortega voor de vervaardiging van zes urnen van verguld zilver of vermeil om de resten te deponeren van de Ninos Heroes(kinder helden), urnen welke terug te vinden zijn in het monument voor de Ninos Heroes. In 1952 geeft de Federale Regering een opdracht voor het uitwerken en vervaardiging van een monumentale landkaart met een afmeting van 2 bij 3 meter met 32 stuk zilver voorstellend elke staat van de Republiek, voor de opening van de Pan Amerikaanse Spelen van 1952 ; deze landkaart wordt voorgesteld tijdens de opening van deze spelen in het nieuw Olympisch Universitair stadium in de Universitaire Stad.
In datzelfde jaar neemt hij deel, op uitnodiging van de ontwerpster Clara Porset, aan de tentoonstelling “De Kunst in het dagelijks leven”. Een expositie van objecten van degelijk ontwerp, gemaakt in Mexico. Georganiseerd door Clara Porset zelf en haar echtgenoot Xavier Guerrero in het Paleis van Schone Kunsten, met ontwerpen in zilver van haarzelf en anderen van de heer Ortega, allen vervaardigd in de ateliers van en door zilversmederij Ortega. In 1964-1965 neemt hij deel aan de Universele Tentoonstelling van de stad New York, op uitnodiging van zijn curator Fernando Gamboa, als vertegenwoordiger van het Mexicaanse Zilver.
Sinds die tijd bestellen regerings, kerkelijke en burgerlijke autoriteiten objecten en oeuvres om te schenken, voor eerbetoon en herdenking, buiten de talrijke clientèle die zijn producten koopt. De eerstgenoemde groep koopt voorwerpen om eer te betonen aan illustere genodigden zoals Charles de Gaulle in 1964 of John F.Kennedy in 1962, of aan de toekomstige koning van Zweden of aan Grace Kelly zelf voor haar huwelijk met Prins Rainier van Monaco. Daar lang voor, op 5 maart 1947, sturen Drs. Miguel Aleman en zijn echtgenote aan mevrouw Bessy W.Truman in de stad Washington D.C. een lederen etui bevattende een thee en koffieservies bestaande uit serveerblad, samovar met lamp, thee ketel,koffiepot, melkkan en suikerpot, volgens de factuur.Er bestaat een foto uit het presidentiële verblijf Los Pinos van de President Ernesto Zedillo Ponce de León waar hij de Prins van Asturie ontvangt, Felipe de Borbón, en tussen hen in, een zilveren lamp van Casa Ortega.
De geestelijkheid verzoekt om zilveren madonnas, kandelaars bewaarders, kaarsen dragers, of omlijstingen voor heiligen afbeeldingen; zoals het voorbeeld van de zilveren omlijsting voor de afbeelding van de Onze Vrouwe van Guadalupe, besteld door de spaanse gemeenschap en welke thans te vinden is in de spaanse stad van Llanes. Gegraveerde dienbladen worden door banken en bedrijven gevraagd om een bepaalde datum te herdenken of of een medewerker te erkennen.Tot tennis trofeeën aan toe of auto race wedstrijden zoals in het jaar 1952 voor de Indianapolis race.Plateria Ortega vervaardigd buitendien ontelbare zilveren geschenken voor handels en bankinstellingen voor de jaarwisseling.
De handel heeft de wind in de zeilen en privé klanten kopen objecten van Ortega, of het nu om een klassiek stuk gaat zoals de Louis 14 stijl, portugees, engels, George II of moderne werken met pre koloniale invloed of mexicaans indiaans.
Er bestaan rond de 490 ontwerpen(designs) in de archieven vervaardigd door de heer Ortega, wij vinden daartussen kandelaars van 1 tot 6 lichten, luchtbogen van 1 en twee lichten, tafel ornamenten(ronde, rechthoekig,achthoekig, met moderne stijlen en gladde randen of bewerkt) bekers, schalen,kannen(antieke en moderne) servies borden in verscheidene stijlen(Louis 14,George II,engels, met randen en zonder, grote borden(ronde,vierkante en rechthoekige) kleine serveerbladen, gemiddelde en grote met dezelfde details. Trofeeën, schilden, terrines, bowls, groente manden, sigarenkisten, juwelenkistjes, ijsemmers,cocktail mixers,glazen,kelken,asbakken,keukengerei(zoutvaatjes,boterkuipjes,pannenkoekenpannen) snoepbakjes,vazen,herdenking sleutels,religieuze artikelen en afbeeldingen(kruisen, kransen,engelen,madonnas,etc..)thee serviezen, koffiepotten of kannen,melkkannetjes, roomkannetjes,suikerpotten,samovars en veel ontwerpen met details zoals stelen en lijstwerken.
Maar boven al deze ontwerp producties blinken er twee iconische uit : De zilveren riem of soms gemaakt van goud en varkensleer, door de heer Ortega genoemd “engelse stijl”en populair gemaakt als de Ortega riem.Zijn faam en gewildheid waren enorm en iedereen wenste er een te hebben, dat zelfs in de soap “niñas del bien”van Guadalupe Loaeza het genoemd is.
Het hanengevecht in zilver of in verguld zilver(vermeil). Niemand maakt ze zodanig realistisch en met zulk een gedetailleerde afwerking zoals de hanen van Ortega. De vleugels, de poten en de klauwen, de borstpluimage leek alsof het om echte dieren ging.
De jaren 40 tot en met de 60er jaren was een gouden tijd voor de zilversmederij Ortega. Men produceert servies borden, grote borden en dienbladen met en zonder handgrepen, Louis 13,14 en 15, franse renaissance, italiaanse renaissance, portugees, engels gebeiteld met rozen, met schelpen, of met gecanneleerde afwerking en vanzelfsprekend ook moderne.Tevens kannen en cocktail mixers met ribbels of modern, met eenvoudige handgrepen of dierlijke figuren, terrines of tafel ornamenten, rond of eivormig, koloniaal, met ribbels of gebeiteld, ijsemmers, bowls,champagnekoelers in verschillende stijlen of modern of lampen zoals al eerder genoemd op de foto in Los Pinos.
Er bestaan meer dan 165 fotos die getuigen van enkele van deze objecten en ongeveer 200 negatieven van stukken vervaardigd in de Ortega ateliers.
Er zijn eveneens andere kwaliteit stukken opgenomen van goud en zilver, zoals ringen, hangers, armbanden,halskettingen, manchetknopen, allemaal ontwerpen van de heer Ortega en andere kwaliteits producten zoals tafelklokken Atmos de Jaeger Lecoultre, polshorloges Patek Philippe of Omega en sommige toegankelijker zoals Tissot of Nivada.
Na een bonanza van 30 jaar beginnen de omstandigheden te veranderen. Populistische politici die de kunst van de zilversmeden verachten en nieuwe generaties die praktischer zijn en minder elitair, veroorzaken de daling van zilver verkoop in grote hoeveelheden. Tegelijkertijd, sterft de heer Ortega Valdez in 1967 en zijn zoon Alfredo Ortega Rojas begint aan de ouderdoms etappe van zijn leven zonder de belangstelling om verder te willen creëren en reeds rijk zijnde en met een gemaakte naam(faam) wat hem toelaat niet te hoeven verkopen aan degene, waarvan hij het vermoeden heeft dat zij zijn producten kopieert of ze niet verdiend.
Hij laat de zaak op zijn beloop, gedurende de zestiger jaren, terwijl hij verouderd, moe en met opkomende ziektes, zonder erfgenamen en zonder iemand te hebben die de zaak voortzet, laat hij de boel langzamerhand in de steek.
Precies zoals het huis/tuin Ortega zich als een architecturale oeuvre weet te conserveren met een tijdloos landschap design, behouden de werken van zilversmederij Ortega hun schoonheid en uitstekende ontwerpstijl door de tijd heen.
Heden ten dage zullen de producten van Ortega niet weer worden gecreëerd, tenminste niet totdat iemand de zaak overneemt en zullen deze als collectie items worden beschouwd en verschijnen af en toe als hoog geprijsd bij veilinghuizen van Christie’s, Sotheby Antiquorium, vanwege hun kwaliteitsmakelij en buitengewone design.
In Mexico kan men nog enige van zijn werken tegenkomen, nog als nieuw,welke goed bewaard werden door een van zijn neven, alsook nieuwe reproducties van originele stukken en die nu ook verkrijgbaar zijn voor het publiek.